Kolka jelitowa - nagła niedyspozycja organizmu powodująca silny ból

Kolka jelitowa to zaburzenie pracy organizmu występujące nagle i wywołujące silny, niekiedy nawet przeszywający ból w obrębie jamy brzusznej spowodowany przez bardzo mocny skurcz znajdujących się w niej mięśni gładkich.

Umiejscowienie bólu w przypadku kolki jelitowej często jest zmienne i nasila się w falowy sposób w zależności od tego, w którym z odcinków jelita następują w danej chwili skurcze. Tym bólom może towarzyszyć silne napięcie brzucha (tzw. twardy brzuch), oddawanie gazów, a nawet nudności i wymioty. Kolka jelitowa bardzo często występuje u niemowląt i małych dzieci, ale może także pojawić się u dorosłej osoby.

Przyczyny kolki jelitowej
Przyczyną kolki jelitowej u dorosłych osób są najczęściej mimowolne skurcze mięśni gładkich jelit, spożycie ciała obcego, które nie uległo trawieniu (np. dużej pestki czy dużego kawałka pożywienia), spożycie pokarmu nietolerowanego przez organizm, czy też obecność w jelitach powodujących problemy z wypróżnianiem i będących konsekwencją siedzącego trybu życia oraz nieprawidłowej diety kamieni kałowych.

U niemowląt za kolkę jelitową mogą odpowiadać zaś zaburzenia pracy niedojrzałego jeszcze układu pokarmowego, karmienie w nieodpowiedni sposób czy trzymanie dziecka w nieodpowiedniej pozycji, a także niedojrzałość układu nerwowego, powiązana z niewłaściwym kontaktem rodziców z dzieckiem (gdy dziecko ma często stany lękowe, jest rozdrażnione i płacze).

Zapobieganie kolce jelitowej
Kolce jelitowej można zapobiegać. Inne formy zapobiegania występują w przypadku niemowląt, a inne w przypadku osób dorosłych. Jeśli chodzi o niemowlęta, bardzo dużą rolę odgrywa psychologia. Przede wszystkim trzeba zapobiegać napadom płaczu i krzyku przez niemowlęta, dbając o potrzeby malucha. Bardzo ważna jest oprócz tego odpowiednia pozycja dziecka w trakcie karmienia. Powinna to być pozycja lekko uniesiona i dziecko powinno w niej po karmieniu pozostawać nawet pół godziny. Dzięki temu pokarm zostanie w odpowiedni sposób strawiony. Jeśli chodzi o karmienie, nie należy także przesadzać. Kolka jelitowa jest często efektem przekarmienia. Oprócz odpowiedniej diety dziecka dużą rolę odgrywa także dieta karmiącej go mamy. Często wyeliminowanie z diety przetworów mlecznych, ostrych przypraw czy kofeiny ogranicza pojawianie się kolki jelitowej u dziecka.

U osób dorosłych w celu zapobiegania napadom kolki jelitowej zaleca się przede wszystkim stosowanie odpowiedniej diety. Należy unikać potraw, które są tłuste, ciężkostrawne i o charakterze wzdymającym, a także takich, które podlegają długotrwałemu smażeniu na głębokim oleju. Zaleca się za to stosowanie w codziennej diecie naparów ziołowych oraz przypraw, które wspomagają trawienie (jak imbir, kolendra czy mięta). Bardzo ważne jest także oprócz tego spożywanie posiłków w spokoju oraz popijanie dopiero po zakończeniu jedzenia. Należy pamiętać przy tym o ograniczeniach wynikających ze specyficznych cech organizmu konkretnej osoby. Przykładowo, jeśli dana osoba ma alergię na określony pokarm lub go nie toleruje, powinna go w miarę możliwości w ogóle wyeliminować ze swojej diety, zastępując go odpowiednim zamiennikiem lub spożywać specyfiki wspomagające trawienie określonych produktów. Przykładowo osoba posiadająca nietolerancję na laktozę, powinna w ogóle wyeliminować ją ze swojej diety (nie spożywając produktów mlecznych) lub też spożywać preparaty, które zawierają laktazę (czyli enzym trawiący laktozę, którego brakuje u takich osób).

W profilaktyce kolki jelitowej bardzo ważna jest również aktywność fizyczna. Wpływa ona pozytywnie na pracę jelit polepszając trawienie. Ważne jest jednak stosowanie się do zasady, w myśl której silny wysiłek fizyczny nie powinien następować bezpośrednio po spożyciu posiłku.

Leczenie kolki jelitowej
W leczeniu kolki jelitowej u niemowląt i małych dzieci stosuje się przede wszystkim leki rozkurczowe o charakterze doustnym przepisywane przez lekarza pediatrę oraz specjalistyczne probiotyki. W zakresie domowych sposobów do uśmierzania bólu wywołanego przez kolkę jelitową bardzo pomaga wykąpanie dziecka w ciepłej wodzie, które ma działanie rozluźniające oraz masowanie pleców i brzuszka dziecka okrężnymi ruchami. Można także w momencie wystąpienia kolki podawać dziecku specjalne herbatki z miętą czy koprem włoskim.

U osób dorosłych często kolka jelitowa ustępuje sama. Jeśli jednak ten stan się utrzymuje, można zastosować w pierwszej kolejności domowe sposoby leczenia. Pierwszą rzeczą w przypadku napadu bólu, którą należy zrobić, jest rozluźnienie ubrania. Często dla zaniku bólu wystarczy rozpięcie paska. Bardzo ważne jest także położenie się w wygodny sposób i ułożenie na miejscu, które boli rozgrzewającego kompresu bądź termoforu. Dużą rolę w leczeniu kolki jelitowej (w szczególności rozluźniającą) może mieć oprócz tego gorąca kąpiel lub ciepły prysznic. Pozytywny skutek powinno przynieść również wypicie ciepłej wody lub specjalnego naparu z wykorzystaniem takich ziół jak koper włoski czy rumianek. Jeśli mimo wszystko ból spowodowany kolką utrzymuje się na drugi dzień, należy udać się do lekarza. Po badaniu przepisze on odpowiednie środki farmakologiczne i zadecyduje o dalszym postępowaniu w kwestii leczenia.


Artykuł napisany we współpracy redaktorów działu kolki jelitowej portalu Gastryczne.pl